KÜRD DOSTU ARAP AYDINI DR.ŞAKIR XASBAK'IN ANISINA!
“Kürd dostu”, Arap, Türk ve Fars aydını olmak pek yan yana getirilecek kavramlar değildir. Milyondan bir aydını “Kürd dostu” diye adlandırmak dahi mümkün değildir. İ.Beşikçi, Mehdi Cewahiri ve Şakir Xesbak gibi tek tük aydınlar “Kürd dostu” kategorisine girebiliyorlar.
Çağdaş Kürdistan tarihi ve coğrafyası üzerine yazılan eserlerden sık sık Dr. Şakir Xasbak’dan yapılan alıntılarla karşılaşıyordum.
Bu alıntıların bazıları da Arap şovenizmlerinin hiçte hoşuna gitmeyecek alıntılardı. Güney Kürdleriyle Irak Arapları arasında Güney Kürdistan sınırları gündeme geldiği zaman Kürdler bir dizi tarihsel belgeler yanı sıra, Arap coğrafyacısı Dr. Şakir Xasbak’a dayanarak “Arap bilim adamı Dr. Şakir Xasbak’ın çizdiği sınırlara razıyız” diye biliyorlardı.
Dr. Şakir Xasbak 1959 yılında Kürdlere ilişkin kaleme aldığı “Kürd ve Kürd Meselesi” adlı eseriyle Kürd sorununu gündeme getiriyor, Irak’ta ve tüm Ortadoğu’da Kürdlerin kendi kaderlerini tayin etmesini savunuyor. Daha sonraları coğrafya üzerine yazdığı eserlerinde ve “Kürdler ve Kuzey Irak” adlı eserinde Kürd coğrafyasının sınırlarını gündeme taşıyor. Dr. Şakİr Xasbak 1962 yılında “Suleymaniye Vilayetinin Coğrafyası” adı altında Kürdlere ilişkin bir başka eser daha yayınlıyor. 1972 yılında ise Bağdat’ta “Al Akrad dirasah Jughrafiyah İthnografiyah” adlı eserini yayınlıyor.
Irak rejimi Dr. Şakir Xasbak’ı Kürdlere ilişkin yaptığı çalışmalardan ve sol düşüncelerinden dolayı bir çok defa tutukluyor, sürgün ediyor ve en son ise Üniversite hocalığına son veriyor.
Şakir Xasbak 1930 yılında Hille şehrinde dünyaya geliyor. İlk, orta ve lise eğitimini Irakta, Üniversite eğitimini Mısır’da tamamladıktan sonra İngiltere’ye gidiyor, mastır ve doktora çalışmasını da orada yapıyor. Dr. Şakir Xasbak Bağdat’ta işine son verildikten sonra bir çok Arap ülkesinde üniversitelerde ders veriyor. Dr. Şakir coğrafya, tarih, roman, tiyatro ve şiir gibi alanlarda 37 kitap yayınladı.
Dr. Şakir Xasbak Irak vatandaşlığından atılmasına rağmen 2008 yılında Yemen’de Irak Büyük Elçiliğine yazılı bir başvuru da bulunuyor. Bu başvuru da öldükten sonra “Suleymaniye de toprağa verilmesini” istiyor.
Dr. Şakir Xasbak 25 Aralık 2018 tarihinde ABD’de vefat etti ve orada toprağa verildi. Geçenlerde Suleymaniye Dr. Şakir Xasbak’ın anısına yapılan bir toplantıda konuşmacılar Dr. Şakir’in vasiyetnamesinin yerine getirilmesini ve cenazesinin Kürdistan’a getirilerek Suleymaniye’de toprağa verilmesini gündeme getirdiler.
Umut ederim herkesin Kürdlerden uzak kaçtığı geçen yüzyılın 50’li yıllarında Kürd Meselesini gündeme getiren Dr. Şakir Xasbak’ın vasiyetnamesi gerine getirilir.
Aso Zagrosi
18.01.2019