Şiddetin Olmadığı Kadınlar Vatanı:   HEWRAMAN

Tüm Güney Kürdistan’da  Hewraman bölgesi, kadınlara karşı   suç ve   şiddete dair   şikâyetlerin yapılmadığı tek bölgedir.

Hewraman bölgesi,   Halepçe vilayetinin kuzey kesimi ve İran ile sınırdır.   Suleymaniye şehrinden 100 uzaklıkta   Güney-Doğusundan bulunuyor.

Hewraman   Bîyare nahiyesi, Tewêle kazası ve 50 köyden oluşuyor.   Nüfusu yaklaşık olarak 10.000 civarında olduğu tahmin ediliyor.

Halepçe bölgesinde İnsan Hakları Bürosuna bağlı Kadınlara Karşı Şiddet Bürosunun verilerine göre son 14 yıl boyunca   Hewraman’da   kadınlara karşı   şiddete dair tek bir dava ve şikayet yoktur. Hatta bölgede   kadınlara karşı şiddetin uygulandığına dair tek bir duyum dahi yok.

Halebçe İnsan Hakları Bürosu   sorumlusu Gulistan Ahmed   Nîqaş’a yaptığı açıklamada: “ Hewraman Bölgesinde kadınlara karşı şiddete dair tek bir dava açılmamış ve   bizim bölgede yaptığımız araştırmalarda da şiddete dair hiç bir belirtiye rastlanılmamıştır”   diyor.

Gulistan Ahmed bunun sebebi olarak: “bölge halkının eğitimli,   kadınlara karşı   saygılı olmaları ve   bölge ikliminin insanları rahat ve kendilerine karşı güvenli olmalarını ” gösteriyor. Bundan dolayı Hewraman   Kürdistan’ın Güneyindeki tüm bölgelerden farklı bir konumdadır.

Sadece kadınlara karşı   şiddet değil,   Kürdistan’ın diğer bölgelerinde var olan bazı gelenek ve toplumsal belirtilerde   Hewraman’da yok. Hewraman’da beşik kertme yok. Kadın karşılığında   kadın geleneği yok.   Kadınları kendi rızaları dışında zorla evlendirme yok.   Başlık parası yok.   Çokeşlilik Hewraman’da çok çok enderdir.

Hewraman Bölgesinde     27 yıldan beri evli olan 54 yaşındaki Şîrîn Saîd yaptığı açıklama da “ ne kendi evinde ne de tanığı ailelerde   kadınlara karşı şiddet olayına   tanık olmamıştır”   diyor. Şîrîn Saîd  açıklamasını devamında   ise “Doğrudur,   hiç bir aile   sorunsuz değildir, fakat bu sorunlar şiddet boyutuna ulaşmamıştır” diyor.

Hewraman bölgesindeki bu duruma ilişkin olarak  sosyal alanda   uzman ve   akademisyen kesimler bir dizi açıklama getiriyor.

Bunlardan Hawkar   Rehim   Niqaş’a yaptığı açıklamada : “Hewraman halkı   cesur, kendilerine güvenen,   aydın ve anlayışlılar. Kızlarını   belirli   bir yaşa ve kendilerine karşı güvenleri olmadığı sürece evlendirmezler. Bu ise   ailelerde   şiddet olayının meydana gelmemesi için   iyi bir   dayanaktır” diyor.

Hawkar   Rehim   açıklamasının devamında ise: “Kürdistan’daki tüm istatistik ve verilere baktığımız zaman şiddetin esas sebebi, eşlerin ayrılması, ailelerin dağılması, kadın ve erkek arasındaki uyumsuzluktur( ki bunların bir çoğu 18 yaşın altında ve reşit olmayanlardır)” diyor. Hawkar Rehim: “Hewraman bölgesinde bunlar çok ender görülüyor”   diyor.

Kürdistan Bölgesinde Kadınlara Karşı Şiddet   Genel Yönetiminin   istatistiklerine göre   2015 yılında   kadınlar tarafından kendilerine karşı   şiddet uygulandığına dair   7436   dava   açılmıştır.

Bu istatistik ve verilere göre   öldürme, yakma ve cinsel şiddete dair Hewlêr   153 dava île birinci sırada   yer alıyor. Bunlardan 23’ü öldürme, 120 yakma olayı ve 10 cinsel   şiddet   kayıt altına alınmıştır.

Suleymaniye 125 dava ile ikinci sırada yer alıyor. Bunlardan 17 öldürme, 65 yakma ve 43 cinsel şiddet   olayı kayıt altına alınmıştır.

Duhok ise 113 dava ile 3. sırada yer alıyor. Bunlardan 12 öldürme, 58 yakma ve 43 ise   cinsel şiddet olayıdır.

Hewraman bölgesinde ise   tek bir şiddet olayı kayıt altına alınmamıştır.

Bazı uzmanlara göre   kadınlara karşı şiddetin resmi   kurumlar tarafından kayıt altına alınmaması tek başına   kadınlara karşı   şiddetin olmadığı anlamına gelmediğini söylüyorlar.   Bu çevreler   kuşkularını   kadınların ailelerinin sınırları dışına çıkarak   dava açmaya hazır olmadıkları gerekçesine bağlıyorlar. Hewraman’da   ise   bölgede bu yönde davaların açılmaması   bir çok çevrenin gururla söz ettikleri bir olay haline gelmiştir.

Hewraman’da kadınlar konusunda   aktif faaliyetler içinde olan Kejal Abdulrahman,   Hewraman’da   kadınlara karşı şiddetin olmadığı hususunda  gururla söz ediyor, ailelerin açık ve liberal oluşu, kadınların yönetim, sanat ve diğer alanlarda   aktif oluşlarına   vurgu yapıyor.

Aktüel olarak   Hewramanlılar   sadece   kendi bölgelerinde   kadınlara karşı   şiddetin olmayışı ile yetinmiyorlar. Bu tecrübelerinin   Kürdistan’ın tüm vilayet ve şehirlerine   taşıyarak,   hepsinin kadınların ezilmediği   bir ortam ile   gurur duymalarını istiyorlar.

Selam Hanedani

Niqaş

Çev: Aso Zagrosi